Dit artikel komt uit Het Parool. Op NU.nl verschijnt dagelijks een selectie van de beste artikelen uit kranten en tijdschriften. Daar lees je hier Meer over.
Otter en Case zijn duidelijk niet in training. Bij binnenkomst in het Amstelveense huis van Kees Tinga maken de cockerspaniëls geen geheim van hun opwinding over het bezoek. Blaffen, rennen, schokken, snuiven.
“Mijn eigen hond kan alles”, zegt Tinga lachend. “Met een werkhond is dat natuurlijk heel anders. Als je blind bent, kun je niet enthousiast een hond op je laten springen. Dan ga je rechtop op de grond liggen, zeker als het om een veertigtal gaat. kilo Labrador.” Irma van Hoeven vult aan: “Bij training draait alles om veiligheid. Een geleidehond aan een tuigje rent nooit achter een bal aan.”
Na ruim dertig jaar dienst nemen Van Hoeven en Tinga deze maand afscheid van de KNGF geleidehonden. De twee trainers hebben in die tijd honderden hulphonden verzorgd voor mensen met een beperking. Voornamelijk als trainer, de laatste jaren als opgeleid hondentester. Van Hoeven: “Er zijn in Nederland zo’n duizend hulphonden. Tweederde daarvan is afkomstig van blindengeleidehonden van het KNGF. Deze honden hebben we zelf getraind of als testers gezien tijdens de eindtest.” Tinga: “We testen ook honden die het absoluut niet redden.”
Bij iedere geleverde hond is de hand van de trainer zichtbaar. Wat zijn de handelsmerken van twee gepensioneerde coaches? Van Hoeven: “Ik focus meer op intuïtie dan op stiptheid. Meer op het grote geheel dan op persoonlijke strategie. Mijn ideale hulphond houdt de situatie in de gaten en handelt daarnaar. Hij ziet een kapotte fiets op de verre weg en gaat er vandoor.”
Tinga: “Ik ben een beetje als een appel, als het om gehoorzaamheid gaat. Als je blind bent en op straat rondhangt, moet de hond rustig naast je zitten en geen rondjes rennen. Het beste is als een hond het begrijpt wat hij doet. Druk.”
Van alle hulphonden stellen geleidehonden de hoogste eisen. Het moet de gebruiker immers veilig door een buitenwereld vol onzichtbare gevaren loodsen. Dit maakt het opleiden tot een complexe taak.
Tinga: “Een goede geleidehond is gehoorzaam en ongehoorzaam. Hij weet wat hij moet doen, maar moet soms de regels overtreden als de situatie daarom vraagt. Een hond moet zijn gebruiker aan de leiband op de stoep leiden, maar als het alternatief om hem door een drukke straat te laten lopen zal een goede hond nog steeds voor de kabel kiezen. De hond moet kunnen schakelen.”
Een goed getrainde hond kan veel, maar niet alles. “Een hond vergroot de mogelijkheden enorm, maar er zijn grenzen”, zegt Van Hoeven. “Die zijn soms lastig aan te wijzen. Sommige cliënten vinden dat ze in principe alles moeten kunnen doen wat ziende mensen ook kunnen, maar het kan ook voor het welzijn van de hond zijn. Bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd vol stand- up en vuurwerkmogelijkheden, dat is echt voor een hond. Niet leuk. Of een feestavond in een café. Wij raden u aan de hond thuis te laten en een vriend te vragen om u te vergezellen. Maar uiteindelijk hangt het van de klant af.”
De hulphonden komen uit een internationaal fokprogramma van KNGF geleidehonden. Meestal gaat het daarbij om Labradors, Herders en Golden Retrievers: sterke, stevige en winterharde rassen. Tinga waardeert de rol van het gastgezin waar puppy’s hun eerste jaren doorbrengen. “Deze mensen besteden veel tijd en aandacht aan de honden. Ze gaan naar de komst van Sinterklaas en reizen om de hond zoveel mogelijk te trainen. Ik heb meegemaakt dat ik in Centurban liep met een pasgeboren puppy. Er kwam een tram voorbij en de De hond stond beleefd te wachten. Twee vingers voor de neus, geweldig. En ik weet het: hij heeft het waarschijnlijk niet in Nijvin geleerd.’
Druk Amsterdam is het ideale oefenterrein voor hulphonden. Dappermarkt, Albert Cuyp en Centraal Station zijn populaire bestemmingen voor touringcars. “Het is druk, veel lawaai en het is een grote hindernisbaan”, zegt Van Hoeven lachend. “Evacuatie, verhuiswagens, afval op de trottoirs, steigers: waar Amsterdammers over klagen is geweldig voor onze honden. Ook de grachten met hun smalle trottoirs zijn een goed oefenterrein. Paaltjes aan de ene kant, diepe keldertrappen aan de andere kant. een hond haalt Amsterdam, hij kan gemakkelijk in de rest van het land werken.”
