Dit artikel komt uit AD. Op NU.nl verschijnt dagelijks een selectie van de beste artikelen uit kranten en tijdschriften. Daar lees je hier Meer over.
Uit navraag bij netbeheerders blijkt dat de kosten voor gasafkoppeling de afgelopen twee jaar ruim zijn verdubbeld als gevolg van inflatie en hogere arbeids- en materiaalkosten. Netbeheerder Stedin zegt dat het nu 1.780 euro kost om een huis af te sluiten en 380 euro om een appartement af te sluiten van het gas. Enexis hanteert vergelijkbare tarieven. Om de klimaatdoelen te halen zullen de komende 25 jaar 300.000 woningen van het gas moeten afschakelen; Bij zulke prijzen kosten degenen die gas blijven gebruiken een half miljard euro per jaar.
Tot 2021 betaalde iemand die van het gas af wilde, 700 euro. In maart 2021 heeft toezichthouder ACM bepaald dat de verbinding verbroken moet worden op verzoek van de toenmalige VVD-minister van Economische Zaken en Klimaat, Eric Wiebs. Verduurzamen en leven zonder gas was immers al duur genoeg, betoogde de minister.
“Op dit moment worden de kosten voor het verplaatsen van de gasaansluiting niet gedragen door de ‘gashefboom’, maar meegenomen in onze kosten – dan berekenen wij deze door in onze gastarieven. Wat ons betreft is dit geen voor de lange termijn een wenselijke oplossing. Omdat de groep die deze kosten moet dragen steeds kleiner wordt”, aldus Tim van Ham van netbeheerder Bijlagen
“We willen dat het zo laagdrempelig mogelijk is om gas af te sluiten. Netbeheerders vinden het belangrijk om ons gasverbruik terug te dringen; we zijn immers maatschappelijke organisaties. Maar dat is nu niet duurzaam”, beaamt ook Theo. “Uiteindelijk zal het een politieke keuze zijn of mensen die geen gas meer nodig hebben, de shutdown zelf of gedeeltelijk zullen betalen.”
Stedin, Annexis en Allander – de drie belangrijkste netbeheerders – hebben op verzoek van de eigenaar dit jaar tot nu toe 39.700 woningen afgesloten van het gasnet; Vorig jaar waren dat ruim 35.000 woningen. Andere gasgebruikers hebben via vaste lasten al tientallen miljoenen euro’s betaald aan netbeheerders. Het aantal woningen zonder gas zal snel toenemen. In 2050 zullen bijna 7 miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen aardgasvrij moeten zijn om de klimaatdoelstellingen te halen. Dat kan alleen als jaarlijks ruim 300.000 woningen en gebouwen worden afgesloten.
Wie gaat dat betalen? Alleen al een warmtepomp kost ruim 10.000 euro. Als duurzaamheid duurder wordt, kunnen mensen buiten beschouwing worden gelaten. Maar ook: de rekening die gezinnen betalen voor het afsluiten van anderen is nu al aanzienlijk en zal de komende jaren exponentieel groeien. ACM verwacht dat huishoudens volgend jaar € 100,- meer aan vaste lasten voor gas en elektriciteit gaan betalen, onder meer vanwege de energietransitiekosten.
De Autoriteit Consument en Markt onderzoekt momenteel de vraag wie de sluitingskosten gaat betalen. “Het probleem is nu hoe we dit tarief berekenen. Als mensen in het kader van de energietransitie het gas afsluiten, dragen ze al veel kosten, dus je wilt de kosten van het sluiten voor de consument vermijden”, zegt ACM-woordvoerder Tjitte. Mastenbroek.
De Autoriteit Consument en Markt werd afgelopen zomer door de rechter ontslagen omdat zij blindelings de wensen van Wiebes volgde, terwijl de toezichthouder zelf een onafhankelijk besluit had moeten nemen. Officieel mogen netbeheerders de afkoppelkosten verhalen, maar dat doen ze niet. Ze wachten op nieuwe ACM-richtlijnen en laten andere klanten daarvoor betalen.
Overstappen van gas vergt een grote ingreep en dit verklaart de hoge kosten. De kraan dichtdraaien is niet voldoende. Uit veiligheidsoverwegingen moet de gehele gasleiding vanaf de meterkast naar de hoofdleiding aan de straat worden gelegd. De woning loskoppelen van de hoofdleiding en in de grond laten zitten is geen optie; Het is verboden afval op de grond te dumpen.
Er is nog een probleem met de verbinding. Toen in de jaren zestig en zeventig de gasnetwerken werden aangelegd, bestond er nog geen apparatuur die met behulp van GPS de leidingroutes tot op de centimeter nauwkeurig kon vastleggen. Gemeenten hadden destijds eigen gasbedrijven en de locatie werd grofweg op de kaart aangegeven, oftewel een aanduiding zoals ‘3 meter uit de hoek’. “Na de eerste verlenging geldt deze afstand niet meer. Dit betekent dat je af en toe moet zoeken naar de locatie…
