Het Sovjet Ereveld wil een museum openen: dit is hun verdienmodel uit andere media

Het Sovjet Ereveld bestaat al 75 jaar. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne kampt het Ereveld met sponsors die hun steun stopzetten, maar nu is er een museum gevestigd. Waar halen ze deze financiële steun vandaan?

Dit artikel komt uit Trouw. Op NU.nl verschijnt dagelijks een selectie van de beste artikelen uit kranten en tijdschriften. Daar lees je hier Meer over.

Een museum voor soldaten op het Sovjet Ereveld in Leusden: een ambitieus plan terwijl anti-Russische sentimenten bestaan. Op het Ereveld liggen de graven van 865 Sovjet-soldaten – waaronder Oezbeken, Oekraïners, Armeniërs en Russen – die tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen nazi-Duitsland vochten. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft Field of Honor sponsors verloren. “Veel mensen associëren Sovjet-troepen met Rusland en hebben er sinds de oorlog minder positieve gevoelens over”, reageerde directeur Remko Reiding.

Toch laat de Sovjet Field of Honor Foundation zich niet tegenhouden door deze financiële schok. De stichting opent eind 2024 een museum op Stable Farm, op loopafstand van het Ereveld. Dit zou de strijd van de Sovjet-soldaten moeten verduidelijken. Dit is de manier om het te doen virtuele realiteit: Bezoekers lopen straks in de schoenen van hun eigen soldaten door loopgraven en slagvelden.

afwezig

Meer dan militaire strijd wil de stichting inzicht geven in de impact van vermiste personen. “Veel families van deze Sovjet-soldaten wisten zestig jaar lang niet wat er met hun vader of zoon was gebeurd. En deze soldaten werden hier tientallen jaren begraven, zonder dat iemand wist wie ze waren”, aldus Reading.

Door verdwijningen konden generaties families het oorlogsverleden vaak niet ‘plaatsen’. “De vrouw van een Sovjet-soldaat, die al 90 was, maakte zich elke ochtend klaar. Elke dag verwachtte ze dat haar man thuis zou komen en ze wilde er goed uitzien.” Het museum wil dit soort verhalen vertellen – en moet laten zien hoe wijdverspreid zulke verhalen zijn in de voormalige Sovjet-Unie. Miljoenen Sovjet-soldaten kwamen om, van wie velen nooit zijn geïdentificeerd.

Vrijwilliger tijdens Memorial Day.

Foto: ANP

financiering

Er zijn ook vragen gerezen over het initiatief. Hoe slaagt de stichting erin om in moeilijke tijden een museum op te zetten? Zullen Russische bedrijven te hulp schieten? “Het financieren van musea is niet eenvoudig geweest”, antwoordde Redding. “We hebben bijvoorbeeld geen contact opgenomen met Russische bedrijven. Een paar jaar geleden kon dat wel, maar nu is dat wel zo niet het einde Het moet gebeuren”, zei hij. “Ons initiatief is echter goed. Deze jongens vochten tegen nazi-Duitsland.”

Dat betekent dat ze creatief moeten omgaan met financiering, vervolgt Reading. Hoewel het museum kan rekenen op steun van onder meer het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Mondriaan Fonds, is er nog steeds een inkomensgat. Dit gat werd meestal gedicht door Nederlandse of Russische bedrijven.

grafsteen

Daarom gebruikt de stichting oude, vervangen grafstenen om de kosten te financieren. Reading en zijn stichting hebben de afgelopen jaren ruim 250 soldaten geïdentificeerd. Dit leverde zoveel nieuwe informatie op dat alle grafstenen werden vervangen. Nu hebben de meeste graven een volledige naam.

Via de crowdfundingcampagne ‘Steendragers’ worden oude grafstenen verkocht. Donateurs kunnen 100 euro doneren voor een grafsteen en zo bijdragen aan de komst van het museum. Er hebben zich 40 donateurs aangemeld en de stichting hoopt uiteindelijk 865 grafstenen te ‘verkopen’. Kopers hoeven geen ruimte in hun huis vrij te maken voor de stenen: ze worden gebruikt als ‘wandkleed’ voor aanbouw en om regenwater op te vangen. Regenwater wordt opgevangen in een soort reservoir waar de grafstenen worden verzameld.

steen drager

Nathalie Vink (51) is een van de steendragers. Hij is al langer betrokken bij Field of Honor: hij ‘adopteerde’ eerder een soldaat, waarmee hij onder meer geld doneerde om de graven van nabestaanden te bezoeken. Toen hij overdag hoorde van de adoptantenactie, besloot hij de oude steen van ‘zijn’ soldaat te adopteren.

“Ik vond het een mooi symbolisch gebaar”, reageerde ze. “Het museum is een belangrijk initiatief, omdat ik denk dat het de Russische en Oekraïense geschiedenis met elkaar verbindt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten de landen zij aan zij, als wapenbroeders tegen nazi-Duitsland. En toch vermoorden ze elkaar nu. Ik denk dat het zo is erg verdrietig. .”

Er zal een tijd komen waarop de oorlog in Oekraïne eindigt en landen samen verder moeten gaan, vervolgde hij. ‘Dus ik denk dat er een museum moet komen dat de verliezen van die tijd laat zien – aan beide kanten. Het maakt niet uit of je Oekraïens of Russisch bent: als je een zoon of een echtgenoot verliest, betekent dat voor iedereen dezelfde pijn. .”