Dit artikel komt uit Het Parool. Op NU.nl verschijnt dagelijks een selectie van de beste artikelen uit kranten en tijdschriften. Daar lees je hier Meer over.
Noem mij een romanticus. Want ook al kun je tegenwoordig elk boek op internet vinden en bestellen, ik laat me graag verrassen als ik rugtitels zie in tweedehands boekwinkels. Zo bevindt de grootste boekwinkel van Amsterdam zich in Scheltema.
Totdat ik een tijdje geleden de bovenste verdieping bereikte en een lege kamer aantrof. De planken met tweedehands boeken zijn verdwenen. “Het ging niet zo goed”, zegt directeur Gretzke de Jong. “Er was bijvoorbeeld veel vraag naar boeken over mystiek en spiritualiteit, maar er werd niet genoeg aangeboden om te kopen. Op een gegeven moment waren de opbrengsten erg laag. Op 16 april hebben we de kasten verwijderd.”
schaamte (Ik vond daar bijvoorbeeld een mooie verzameling verhalen Zomerhuis, later Door Judith Herrmann.) Gelukkig zijn er – naast de vele plaatselijke bibliotheken, kringloopwinkels, boekenstalletjes bij Albert Küpp en Noordermarkt, en de vrijdagboekenmarkt in Spey – nog een aantal antiekwinkels en tweedehandsboeken. Winkels om te bezoeken.
Bijvoorbeeld de Schlagte – misschien wel de bekendste naam in tweedehands boekenland – aan de Wieselgracht. “Romantisch kan hier nog steeds terecht”, zegt manager Marnix tegen Ho. “We hebben hier 35.000 boeken, dus ga je gang. We hebben ook veel beschikbaar op onze website. Ik denk dat de verhouding 60-40 is. Voor het gemak van winkelbezoekers.”
De Slegge baseert zich niet op zeldzame, oude boeken, maar op een algemeen, breed aanbod. “Kunst en fotografie doen het heel goed. Ook literatuur, filosofie en spiritualiteit zijn populair. Ja, er is nog steeds een publiek voor tweedehands boeken. Je ziet ook dat het e-readergebruik is gestagneerd.”
Twee klanten per week
Waar binnenloopklanten belangrijk zijn bij De Schlege, is dit bij Die Schmide aan de Brewersgracht niet het geval. Gerhard Leierzapf en zijn vrouw Annemike Leierzapf-Backer, die elkaar ooit ontmoetten in een boekwinkel in Stuttgart, runnen daar sinds 1984 hun antiquarische boekwinkel, gespecialiseerd in moderne, 20e-eeuwse Duitse literatuur. Vooral inclusief de eerste editie.
“We hoeven niet alleen maar vanuit de winkel te bestaan”, zegt Annemieke. “We halen vrijwel al onze omzet uit internetverkopen en exclusieve catalogi die we naar onze vaste klanten sturen.”
“Soms komen er maar twee mensen per week”, zegt Gerhardt.
“En ze kopen meestal niets”, zegt Animke.
“Er was hier laatst een vrouw die… Moeder Courage en haar kind “Ik wilde het kopen omdat zijn dochter in dat toneelstuk van Bertolt Brecht speelde”, zegt Gerhard.
“Omdat hij nieuw niet verkrijgbaar is. Maar de eerste druk kost 200 euro. Oké, zei de vrouw, en ze is heel snel vertrokken”, aldus Annemike.
“Op een gegeven moment houdt het op, de klantenbasis wordt langzamerhand kleiner. Hetzelfde geldt voor het aanbod. Gelukkig hebben we een grote voorraad. Ik heb op dit moment geen zin om een voorraad op te bouwen”, aldus Gerhardt.
‘We kunnen ergens in de stad in een kantoor zitten,’ zei Annemike.
“Maar je betaalt ook huur”, zegt Gerhardt.
“En is deze plek niet mooier? We zagen Kopelkirk in brand staan”, zei Annemieke.
Tienduizend collega’s
Wat altijd ter sprake komt als je naar antiekwinkels reist, is de huurprijs. In de meeste gevallen gaat het om een contract van vijf jaar, waarna de huur opnieuw wordt vastgesteld. Boekhandelhuur van woningbouwvereniging. “Ze zijn meestal behoorlijk tam”, zegt Marcel Dykstra over het Phoenix-boek van Frans Hallstraat. “Je moet echter altijd afwachten wat er boven je hoofd hangt.”
Marcel Dikstra van Antiquariaat Fenix.
Foto: Mariette Dingemans
“Het gaat hier redelijk goed. Ik loop op drie benen: ik heb een winkel, ik doe internet en ik sta op vrijdag op de boekenmarkt in Spey. Ik heb een algemene voorraad in de winkel, maar ik ben gespecialiseerd in filosofie En ik spreek veel Engels. Ik verkoop taalboeken. Filosofie is eigenlijk het enige waar mensen nog voor naar de winkel komen. Filosofen leven nog.”
Wat vindt hij van tweedehandsboekenkraampjes in Amsterdam? “Nou, het spijt me te moeten zeggen dat er vijftig antiekwinkels en boekhandels waren toen ik begon, en nu zijn er minder dan tien serieuze boeken over. Ik denk dat er veel meer tweedehands boeken worden verkocht, maar het is allemaal onzichtbaar door de Internet klaar. Toen ik zo’n 28 jaar geleden begon, had ik honderden collega’s in Nederland. Nu heb ik…
