Hoe worden stemmen eigenlijk gemeten?
“Er zijn verschillende peilingen in Nederland. NU.nl kijkt graag naar de peilingsgids. Het is een combinatie van I&O-onderzoek en peilingen van Ipsos/EenVandaag.”
“Steunbureaus werken met een panel van deelnemers. In elke peiling zijn ook mensen opgenomen die aan eerdere peilingen hebben deelgenomen, zodat ze nauwkeurig kunnen inschatten welke keuze kiezers zullen (maken). Bij I&O hebben ruim duizend mensen meegedaan aan de meest recente peiling.”
“De resultaten worden vervolgens gewogen naar bijvoorbeeld leeftijd, regio en stemgedrag bij eerdere Tweede Kamerverkiezingen. Groepen die ondervertegenwoordigd zijn in de uitslag krijgen een overgewogen gewicht. Daarmee is de steekproef representatief voor de stemgerechtigde bevolking.”
“Bij alle verkiezingen wordt met een zekere foutenmarge gewerkt. Vaak komt het neer op één of enkele zetels.”
Blijf op de hoogte van nieuwe berichten over de Tweede Kamerverkiezingen in november Blijf op de hoogte met meldingen
Welke alliantie is het meest waarschijnlijk?
‘Het is gevaarlijk om voorspellingen te doen, want er kan de laatste dagen veel veranderen. Kijk naar de opkomst van de PvdA met Diederik Samsom in 2012 of de opkomst van D66 met Sigrid Kaag twee jaar geleden. Maar als je kijkt, weet je er al iets van. In de peilinggids (zie antwoord hierboven) valt wel iets te zeggen. Zoals het nu lijkt hebben de VVD, het Nieuw Sociaal Contract (NSC) en de PvdA-GL een kans om de grootste partij te worden.’
“Van deze drie partijen is Frans Timmermans (PVDA-GL) veruit de duidelijkste met wie hij in coalitie wil werken. Of beter: met wie niet. Hij zou liever hebben dat de VVD een tijdje aan de kant staat. Hij werkt samen met de NSC. Wil, maar hij sluit de PVV uit.”
VVD-leider Dylan Yesilgoj geeft geen commentaar op coalitiekeuzes. Behalve dat hij de deur voor de PVV open heeft gelaten. Peter Omzigot van de NSC flirt blijkbaar met links (PVDA-GL) en rechts (VVD) kampen. Want Omzigot weet het. Ook: de meeste Onder het electoraat.”
“Wat je met beperkte waarschijnlijkheid met zekerheid kunt zeggen, is dat de volgende coalitie uit minstens twee van deze drie partijen zal bestaan.”
Ziekenhuismensen mogen ook stemmen?
“De gemeente is verantwoordelijk voor voldoende toegankelijke stembureaus. Ziekenhuizen beschikken vaak over mobiele stembureaus waar mensen kunnen stemmen. Op de site Waarismijnstemlokaal.nl zie je volgende week waar je kunt stemmen. Iedereen die zelf niet kan stemmen, kan iemand anders machtigen.”
Deze verkiezing betekent het einde van Root als premier. Wat is de mogelijkheid om snel een nieuwe alliantie te vormen met alle nieuwe partijen?
“Natuurlijk weet niemand hoe snel een nieuwe coalitie gevormd kan worden. De geschiedenis heeft ons echter geleerd dat vorming steeds lastiger wordt, omdat er tegenwoordig meer partijen nodig zijn om een meerderheid te vormen.”
“Inderdaad, de route die nu van het toneel is verdwenen mag geen verschil maken. Het zal altijd een kwestie van discussie blijven tussen de partijen. In een vraag hierboven, welke alliantie mogelijk zou zijn, hebben we al inzicht gegeven in dit proces.”
Hoe belangrijk is het aantal zetels in de Senaat bij het vormen van coalities in de Tweede Kamer?
“Je zou het bijna vergeten, maar je hebt een meerderheid in de Senaat nodig om je plan uit te voeren. Ook al is Omzigot nu populair, hij heeft 0 zetels in de Senaat, omdat de NSC nog niet meedoet.”
“De BBB van Caroline van der Plas is daar met 16 zetels de grootste partij. Als je denkt dat het behalen van een meerderheid in de Senaat ook belangrijk is, kun je nauwelijks om de BBB heen. Al blijkt uit peilingen een duidelijke afwijzing voor die partij.”
“Mark Root heeft sinds hij in 2010 voor het eerst premier werd bewezen dat je als kabinet kunt werken zonder meerderheid in de Senaat. Zijn kabinetten hebben vrijwel altijd verschillende meerderheden moeten vinden om plannen door de Senaat te krijgen.”
Een hogere kiesdrempel betekent dat je minder kleine partijen zult hebben, maar dat mensen zich minder vertegenwoordigd zullen voelen in de politiek.
Politieke journalisten Edo van der Goot en Priscilla Slump
Waarom voeren we niet wettelijk het maximale aantal partijen in? Enorme splitsingen resulteren in allianties van 4 tot 5 partijen. Ze moeten zoveel compromissen sluiten dat het op kiezersfraude lijkt.
“In coalities moet je gewoon compromissen sluiten. Compromissen maken hoort bij de Nederlandse politiek. Bovendien is er inderdaad sprake van fragmentatie, wat het niet (snel) gemakkelijk maakt…
