Dit artikel komt uit Trouw. Op NU.nl verschijnt dagelijks een selectie van de beste artikelen uit kranten en tijdschriften. Daar lees je hier Meer over.
Twee maanden geleden ervoer Jaime Jorba Bos plotseling wat veel van zijn cliënten meemaken. De directeur van Faircasso, een incassobureau dat op een meer sociale manier schulden wil innen, zat zelf in financiële problemen.
“Ik ging samenwonen en ineens ging het mis. Ineens was ik de verhuisdozen aan het herpakken. Ik moest ijverig een huis zoeken. Huren was ontzettend lastig. Kopen ging niet, want al mijn spaargeld zat in het huis dat ik kocht. Nu met een ex-partner. Ik kan je vertellen: ik dacht dat de grond onder mijn voeten viel.”
De enige reden waarom Zorba Boss niet onmiddellijk in de schulden belandde, was zijn netwerk van familie en vrienden. Ze hebben hem financieel en emotioneel te pakken gekregen. “Als ik die niet had, zou ik als wijze regisseur door de mazen van het net vallen. Ik kan mezelf nog redelijk goed redden. Maar als je dat niet hebt, ben je de lul. Problemen voor de rest van je leven.” Schuld.”
De door schulden geteisterde Zorba Boss wil zeggen dat het iedereen kan overkomen. Tot haar cliënten behoren mensen met een lichte verstandelijke beperking (“ze staan al 2-0 achter”), mensen met een laag inkomen, maar ook mensen met een middeninkomen of jongvolwassenen met een studielening.
Iedereen met schulden, zo constateerde Jorba Bos jaren geleden als medewerker van een incassobureau, krijgt al snel te maken met ongeduldige, dubieuze incassobedrijven met hoge kosten en deurwaarders die weinig oog hebben voor individuele omstandigheden. Om deze reden startte Zorba Boss zo’n tien jaar geleden zijn eigen bedrijf om sociale schulden te innen. “Dus geen ingewikkelde, maar simpele communicatie. Geen bedreigingen, maar constructieve gesprekken. Mensen bieden hulp wanneer ze dat willen, maar kunnen niet betalen.”
“Mijn maatschappelijke visie heb ik destijds voorgelegd aan het management. Zij vonden het geen goed idee. Het heeft te maken met het verdienmodel. De incassosector en deurwaarders innen veel geld van mensen die niet verdienen Er moet een cent verdiend worden. Dat doen ze nog steeds. Op een onaangename manier. Via dit systeem worden miljoenen euro’s verdiend.”
Hij geeft aan dat de meeste afspraken in de incassobranche worden gemaakt Geen behandeling, geen loon. Dat wil zeggen dat incassobureaus hun diensten gratis aan crediteuren aanbieden. Hij denkt: ‘Welke rekening? Wel leuk: gratis ophalen.’ Maar incassobureaus en deurwaarders dragen de incassokosten voor de schuldenaar. Ze verdienen er geld mee. De kosten van deze zogenoemde buitengerechtelijke incasso beginnen bij 40 euro, maar kunnen oplopen tot honderden euro’s. En als je een juridische procedure start, kan daar nog eens 1.000 euro of meer bijkomen.”
“Schuldeisers waren gewend dat er tien incassobureaus in de rij stonden om voor hen te incasseren. Omdat de markt zo verzadigd was, betaalden incassobureaus en deurwaarders zelfs schuldeisers, zogenaamde Kickback-kosten. Toen spraken ze af: als ik de incassokosten incasseer, krijg jij daar 10 of 20 procent van. Dus eigenlijk kochten ze die deals. Dit is al eeuwen zo.
“En toen kwam Faircasso tussenbeide. ‘We doen het niet gratis, we betalen er niets voor Kickback-kosten‘Je moet het ons geven,’ zei ik. Alsof ze water zagen branden. Vervolgens moest ik uitleggen wat er zo mis was met het systeem. We bestaan inmiddels tien jaar en hebben een kantoor met twintig medewerkers. Na hard werken zullen we volgend jaar voor het eerst heel weinig winst maken.”
“Nu is er een beweging op gang gekomen. In het begin was ik een stem in de wildernis. ‘We gaan de andere kant op’, zeiden de bedrijven. Als ik een order binnen kon halen, kwam dat doordat ik eerst sprak met medewerkers die “We waren niet direct betrokken bij de incasso. Financiële Administratie Buitenstaanders vonden het vaak een geweldig idee, heel logisch ook. Maar toen ze eenmaal bij de financieel manager kwamen, werd het weer lastig. Uiteindelijk is het gelukt.”
“Wij vragen al onze klanten om ons te betalen. Ik heb hier geen contract op gebaseerd Geen behandeling, geen loon. Helaas rekenen wij nog steeds incassokosten. Maar we bevinden ons nu in een overgangsfase. Toen Faircaso startte, wilde ik direct kunnen incasseren zonder incassokosten te betalen. Maar ik kreeg niet eens een klant zover om het te doen. Dus zijn we begonnen met een hybride model, waarbij…
