Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen werd Stemwiszer nog geen 7,8 miljoen keer ingevuld. Hieruit blijkt dat veel kiezers een beter beeld willen krijgen van de positie van politieke partijen. Volgens Tom van der Meer is het echter niet voldoende om je keuze van jezelf te laten afhangen.
Van der Meer is hoogleraar politieke wetenschappen en mededirecteur van het Nationaal Kiezersonderzoek in 2017 en 2021. Hij zegt dat je eerst moet bepalen wat voor jou belangrijk is. “Laat een stemhulpje een hulpmiddel of leidraad zijn. En weet dat Stemwiser slechts een selectie van standpunten bespreekt.”
Het is belangrijk om uw keuze niet te baseren op opiniepeilingen, aangezien het een groot verschil maakt met welke partij u het eens of oneens bent. Vertrouw dus niet blindelings op de resultaten, maar kijk wat deze verschillen voor u kunnen betekenen. En als u er meerdere invult, kunt u de resultaten vergelijken.
Bij Kieskompas kun je stemhulp krijgen op basis van thema’s of met extra uitleg als je de politiek moeilijk te volgen vindt. Ook ProDemos, het informatiecentrum voor democratie en rechtsstaat, biedt meerdere varianten.
Ann Valkering, projectleider van het centrum, zegt tegen NU.nl dat ze nog steeds scepsis ziet, vooral onder jongeren. “Met Young Voices richten we ons vooral op hen. Omdat het zo belangrijk is om op hen te stemmen.” Valkering constateert dat jongeren vaak weinig vertrouwen hebben in hun eigen politieke kennis.
Deze stemhulp presenteert u verschillende thema’s. Je moet minimaal vier van de zes thema’s kiezen. Vervolgens kunt u per stelling controleren of u het er wel of niet mee eens bent. Zo hoopt Valkaring de drempel voor jongeren om te stemmen te verlagen. “Nadat ze voor het eerst naar de stembus zijn gegaan, doen ze dat meestal ook bij de volgende verkiezingen. En het helpt om te zien dat jongeren ook actief zijn in de politiek.”
Naast Young Voices is er StemTracker. Er wordt niet gekeken naar wat partijen beloven, maar naar hoe zij zich de afgelopen zittingsperiode hebben gedragen. Aan de hand van de stelling kunt u zien welke partijen voor of tegen een voorstel hebben gestemd. Ook krijgt u een korte uitleg van wat er in die tijd is gebeurd.
Volgens van der Meer is het beter om te achterhalen hoe partijen in het verleden in de Kamer hebben gestemd. “Iedereen is voor goed bestuur en sociale zekerheid, maar wat doen partijen om dat te bereiken?” Door dit te onderzoeken krijg je een beter beeld van welke groepen het met elkaar eens zijn en dus op elkaar lijken en welke niet, zegt hij.
De hoogleraar denkt dat het beter is om niet te vroeg tot een besluit te komen. “Soms stemmen partijen tegen een voorstel, bijvoorbeeld omdat niet duidelijk is hoe het plan betaald gaat worden. Dat betekent niet dat de partijen het ergens niet over eens zijn.”
Hij begrijpt dat de meeste mensen niet de tijd hebben om het hele verkiezingsprogramma van verschillende partijen te lezen. Dat is niet noodzakelijk. Teams bieden vaak samenvattingen en actielijsten aan met de vijf belangrijkste punten.
Het kan je ook helpen om uit je bubbel te komen. ‘Praat met de mensen om je heen over hun overwegingen’, zegt Evelien Tonkens, hoogleraar burgerschap en humanisering aan de Universiteit voor Humanistiek. Een tip: kijk eens op Whykiesjij.nl. Op deze site kunt u chatten met uw politieke tegenstanders.
Bent u nog onzeker en tussen meerdere partijen? Priscilla Slump, politiek verslaggever van NU.nl, raadt je aan de programma’s van deze partijen te lezen voor de voor jou belangrijke punten.
“En vergeet niet dat we op een persoon stemmen, niet op een partij. Kijk verder dan nummer 1 op de lijst. Wie spreekt jou aan? Komt iemand uit jouw omgeving? Of spreekt het jou aan of iemand jong of oud is Of in een bepaalde sector. Werken? Dan kan iemand u wellicht vertegenwoordigen in de Kamer.”
